Geçtiğimiz günlerde sosyal medyada yayımlanan ve delegeler platformunda da tartışmalara neden olan konu üzerine gelen bir mektubu sahibinin isteği üzerine imzasız olarak yayımlıyoruz.
“Sevgili Barış
Mesleğimizin geleceği ile ilgili kaygılarım üzerine sana yazıyorum.
Eskiden turist rehberi olmak neredeyse imkansızdı. Donanım bilgi ve yabancı dil seviyesi bir kenara, öncelikle turist rehberliğini hak etmek için mülakatlar yapılır, bu mülakatlarda rehber adayının milli bilinç ve şuuru ile ilgili izlenimlerden sonra kokartı hak edip etmediğine karar verilirdi.
Bu aslında fark edilmeyen altında birçok sebep aranan bir uygulamaydı fakat önemli olan kısmı neydi biliyor musunuz? Tarihle belirsiz görünen, başka tarihçilerce çarpıtılmış konulara bakış açımız, milli ve kültürel değerlere nasıl baktığımız ile ilgili bir yoklamaydı aslında.
Bir profesyonel turist rehberi ülke tanıtımında diplomat düzeyindedir. Sahip olunan donanımın psikolojik olarak misafirlerce algılamasının ardından, süregelmiş tartışmalı konular ile ilgili ikna süreci başlar ve her tur sonunda Türkiyemiz ile ilgili klişe önizlenimlerin turist gözünde yıkılışının heyecanını yaşamaktı Turist rehberliği. Yani bir geçim kaynağı olmakla beraber , idealist neferlerin saygınlık mücadelesi de diyebilirdik.
Fakat ne yazık ki mesleğimizin geleceği çoktan tehlike sinyalleri vermeye başlamıştır. Özel üniversitelerde para ile uzaktan eğitim yöntemi ile rehberlik sertifikası dağıtılmaya başlanmıştır. Bu sertifika programı katılımcılarının %80 üzeri , mesleğe kabulde TC vatandaşı olma zorunluluğu aranmasına rağmen hala vatandaşlık alamamış, veya birkaç yıl önce vatandaş olup henüz türkçe seviyesi orta düzeyde olan adaylardır.
Burada ortaya çıkan çok önemli iki soruya değinmek istiyorum.
1- Henüz vatandaşlığı bile olmayan rehber adayları hangi milli şuur ve saygınlık kaygısı ile tarihimizi anlatacaklar?
2- Vatandaşlığa geçen orta seviye türkçe bilgisindeki adaylar ülke tarihini hangi kaynaklardan okuyacaklar?
Vatandaşlık almak için istenen Türkçe seviyesi gündelik yaşamı idare etmeye yetecek kadardır. Fakat turist rehberliği mesleği için gerekli olan Türkçe seviyesi anadil düzeyinde olmalıdır ki turistlerin en çok ilgi duyduğu “Ermeni Meselesi”, ”Kıbrıs”, “Terör”, “Osmanlı Harem Hayatı”, “Mübadeleler”, ”Kurtuluş Savaşı”, “Osmanlı ve Cumhuriyet” veya “ Günümüz Türkiye Siyaseti” gibi provoke edilmeye açık konularda ülkemiz milli değerlerinin saygınlığını koruyacak şekilde öğrenebilip yorum yapabilme marifetinde olmalıdırlar. Aslolan öncelikle yerel, Türkçe yazılmış olan kaynaklara başvurulmasıdır.
İki sene üniversite, ve öğrenim sürecinde vatandaşlık başvurusu yapılıyor. Daha sonrasında TC vatandaşlığına geçiş ile birlikte sadece yabancı dil sınavı yapılarak ruhsatname veriliyor. Burada bir eksik yok mu ?
Türkçe seviyesi yeterli olmayan bu adaylar rehber olunca nereden öğrenip ne anlatacak?Üniversitelerin ticari kaygısı kokart alımını o kadar kolaylaştırdı ki, yurtdışı blogerlar artık Türkiye’de anadilinde rehberlik yapılabileceğine dair paylaşımlarda bulunuyorlar.
Bence Mülakat ve Türkçe yeterlilik sınavlarının TUREB bünyesinde (En azından uygulama gezisi esnasında) tekrar gündeme gelmesinde büyük fayda vardır. En azından rehberlik mesleğinde liyakat ve milli şuuru korumuş oluruz.
Sevgi ve saygılarımla”
